Archief van het Kartuizerklooster te Leuven

XML
PDF
Archive

Name: Kartuizerklooster te Leuven

Period: 1491-1792

Inventoried scope: 0,3 linear meters

Archive repository: State archives in Leuven

Heading : Abbeys, monasteries and commanderies

Inventory

Authors: /

Year of publication: 2016

Code of the inventory: 714

Archiefvormer

De stichting van het kartuizerklooster van Leuven vond plaats omstreeks 1489. Het was een van de laatste instellingen van deze orde die in de Nederlanden werd opgericht. De Leuvense kartuis was, niet zoals doorgaans het geval was, op een afgelegen plaats gevestigd, maar bevond zich binnen de stadsmuren. Het nieuwe klooster werd officieel aanvaard door de Orde in 1504. Net zoals veel andere religieuze instellingen in de Dijlestad maakte de kartuis vanaf 1521 deel uit van de Leuvense universiteit. De prior van de gemeenschap kreeg het provisorschap van de Stamdonckpedagogie, het Houterleecollege en het bekende Drietalencollege. Van 1578 tot 1588 verbleven Engelse kartuizers die verdreven waren uit Brugge in het klooster. De 16de en 17de eeuw waren de bloeiperiode van de instelling. Het klooster telde toen onder haar leden talrijke kopiisten, verluchters, schrijvers en kroniekschrijvers. Vanaf de 18de eeuw zette het verval zich echter in en in 1783 volgde de opheffing door Jozef II. Ten tijde van de Franse Revolutie werden de gebouwen verkocht en in 1806 ging de kerk onder de sloophamer. Wat restte van het kloostercomplex werd gerestaureerd en kwam begin 20ste eeuw in het bezit van de kapucijnen.

Archief

Van het archief van het kartuizerklooster van Leuven bleef slechts weinig bewaard. Zo ging onder meer de oorkondenverzameling verloren. Wat in het Brabants Kerkarchief werd opgenomen, werd voor de eerste keer geïnventariseerd rond het midden van de 19de eeeuw. Dit bestand werd in 1886 aangevuld met een goederenatlas uit 1740 die op een veiling in Antwerpen opdook. Al deze stukken werden in 2001 van het Algemeen Rijksarchief naar het nieuwe Rijksarchief in Leuven overgebracht.

Voorwaarden voor de raadpleging

De archiefstukken zijn vrij raadpleegbaar.

Voorwaarden voor de reproductie

Voor de reproductie gelden de voorwaarden in tarieven van toepassing in het Rijksarchief.

Bestaan en bewaarplaats van kopieën

In het Algemeen Rijksarchief berust in de microfilmverzameling onder nr. 1312 een kopie van het zogenaamde handschrift 'Harley', bewaard in het British Museum te Londen, dat met het 'Registrum Carthusianorum lovaniensium' visitatieverslagen van het klooster bevat voor de periodes 1505-1537 en 1559-1561.

Documenten met een verwante inhoud

In de handschriftenverzameling van de Koninklijke Bibliotheek bevindt zich onder nr. 4051-68 een handschrift met betrekking tot het klooster.
Het Aartsbisschoppelijk Archief te Mechelen bewaart enkele stukken met betrekking tot de instelling (zie VAN DE WIEL C., Inventaris van kloosterarchivalia in het Aartsbisschoppelijk Archief te Mechelen, Brussel, 2002, II, p. 524-525).
Zoals hierboven reeds werd aangegeven, bezit het British Museum te Londen onder nr. 3591 een manuscript met enkele 16de-eeuwse visitatieverslagen.
In het Algemeen Rijksarchief bevindt zich in de verzameling 'Kaarten en Plannen, I' onder nr. 1877 een plattegrond van het opgeheven klooster uit 1786. Ook kan in dezelfde instelling worden verwezen naar het archief van de Geheime Raad, Spaanse Periode, nr. 1168 met onder meer informatie over de abdijbroden, het verzoek om te worden vrijgesteld van militaire inkwartiering,...
Door de incorporatie in de Leuvense universiteit bevinden zich ook in het bestand van de onderwijsinstelling stukken die (on)rechtstreeks over het klooster handelen (zie DE VOCHT H., Inventaire des archives de l'Université de Louvain, 1426-1797, Leuven, 1927).

Bibliografie

Voor de bibliografie van het Leuvense kartuizerklooster zie:
DELVAUX H., Chartreuse de Louvain, in Monasticon Belge, IV, 1972, 1457-1494.
MURET, P., Kerkarchief van Brabant, deel II, Abdijen, priorijen en kartuizers (Algemeen Rijksarchief Gidsen 52), Brussel, 2001, 219-222.

Beschrijvingsbeheer

De inventaris van het bestand werd in 1929 door Alfred d'Hoop gepubliceerd: Inventaire général des archives ecclésiastiques du Brabant, IV, Couvents et prieurés - béguinages - commanderies, Brussel, 1929. Een aanvulling volgde in 1930: Inventaire général des archives ecclésiastiques du Brabant, V, Étranger - Supplément Général, Brussel, 1930. Het fonds kerkarchief Brabant werd met de oprichting van de nieuwe depots in Vlaams- en Waals-Brabant en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest opgesplitst, waardoor het bestand van het Leuvense kartuizerklooster in 2001 naar Leuven kwam. De oude inventaris van d'Hoop werd in 2014 door Estelle Grooters vertaald. Het geheel werd nog eens geredigeerd door Tom Bervoets, maar de inventaris is in de grond nog altijd steeds die van d'Hoop. De beschrijvingen van de ABA komen uit de inventaris van d'Hoop, het Monasticon Belge en uit de gids van Philippe Muret.

Lijst van priors

Johannes Scullincx (1489-1494)
Johannes van Delft (1495-1525)
Diederik Persyn (1525-1532)
Franciscus Talemannius (1532-1539)
Diederik Simonis (1540-1542)
Florentius van Haarlem (1542-1543)
Evrardus Velthoven (1543-1545)
Hubertus Knobbaut (1545-1551)
Johannes Zurpel (1551-1560)
Petrus vander Heyden (1560-1579)
Wilhelmus van Beyeren (1579-1596)
Arnoldus Havens (1596-1598)
Michiel Jensema (1598-1599)
Hercules van den Winckele (1599-1608)
Johannes van Emmechoven (1608-1610)
Godefridus van Halmale (1610)
Johannes Baptist Daniels (1610-1615)
Lucas vanden Broecke (1615-1627)
Gisbertus Bauhuysen (1627-1631)
Petrus Christophorus vanden Heetvelde (1631-1672)
Johannes Wolff (1672)
Hugo van Molinghen (1673-1677)
Renerus van Essche (1677-1680)
Franciscus Bodart (1680-1694)
Philippus Uten (1694-1699)
Willibrordus Bukenbergh (1699-1706)
Barnabus de Bargas (1706-1712)
Petrus van Eynatten (1712-1718)
Philippus Joly (1718-1719)
Andreas van Langenhove (1719-1722)
Bruno Hermans (1722-1724)
Henricus Geelen (1724-1734)
Bernardus Billet (1734-1738)
Bruno de Cocq (1738-1739)
Dominicus Everaerts (1739-1745)
Hugo van Deuren (1745-1753)
Bernardus Micheroux (1754-1761)
Martinus Melaerts (1761-1773)
Benedictus t'Kindt (1773-1783)

14956Afschrift van de stichtingsakte van het klooster. 1491.
14957Bundel met afschriften van verschillende akten. 1526-1605.
14958Dossier inzake goederen gelegen op de Hazeberg te Baal, bij Aarschot. 1674-1677.
14959Goederenoverzichten. 1707.
14960Manuaal van de inkomsten uit goederen. 1722-1740.
14961Manuaal van goederen. 1740.
-Plattegrond van het klooster. 1786.
14962Aanbestedingen voor houtkap. 1790-1792.
14963Rentetitels. [17de-18de eeuw].
20435Manuaal betreffende de begrafenissen in de kerk en de professieakten van de religieuzen, met datum van hun overlijden. 1571-1597.