Name: AR Gent 2018
Period: 1970-2007
Inventoried scope: 65,34 linear meters
Archive repository: State archives in Ghent
Heading : Courts and Tribunals of Labour, Labour Auditorates, Auditorate-General and legal predecessors
Authors: Drossens, Paul — Goethals, T. — Van Laere, L.
Year of publication: 2021
Code of the inventory: R43
Arbeidsrechtbank Gent (1970-2014)
Rechtsopvolger:
Arbeidsrechtbank Gent, afdeling Gent (2014-heden)
Rechtsvoorganger:
Werkrechtersraad Gent (1810-1970)
De rechtsvoorgangers van de huidige arbeidsrechtbanken zijn de werkrechtersraden (conseils de prud'hommes). Napoleon riep deze administratieve rechtscolleges in het leven om te bemiddelen in de arbeidsgeschillen tussen gezellen en meesters en tussen arbeiders en werkgevers. De eerste werkrechtersraad in de Verenigde Departementen was die van Gent, opgericht bij decreet van 28 augustus 1810. (1) Het rechtsgebied van de Gentse werkrechtersraad viel aanvankelijk samen met dat van de rechtbank van koophandel van Gent. De wet van 25 juni 1927 bepaalde dat het rechtsgebied voortaan bestond uit de gerechtelijke kantons Kruishoutem, Deinze, Evergem, Gent, Ledeberg, Lochristi, Nazareth, Nevele, Oosterzele en Zomergem. (2) In 1968 werd het kanton Kruishoutem, met uitzondering van de gemeente Zulte, overgeheveld naar de werkrechtersraad van Oudenaarde. (3)
De wet van 10 oktober 1967 houdende het Gerechtelijk Wetboek, die op 1 november 1970 in werking trad, schafte de werkrechtersraden af. In elk gerechtelijk arrondissement werd een arbeidsrechtbank geïnstalleerd. Bij KB van 21 juli 1970 werden de kamers van de arbeidsrechtbank van Gent in twee afdelingen ingedeeld. (4) Een afdeling hield zitting in Gent en oefende rechtsmacht uit over de gerechtelijke kantons Deinze, Gent 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7, Zelzate en Zomergem. De andere afdeling zetelde in Eeklo en was bevoegd voor het gerechtelijk kanton Eeklo. De afdeling Eeklo werd bij KB van 14 februari 1978 opgeheven. (5)
Het gerechtelijk landschap werd in 2014 opnieuw grondig hertekend. De arbeidsrechtbanken zijn sindsdien georganiseerd per rechtsgebied van het hof van beroep en het arbeidshof en in afdelingen verdeeld. De arbeidsrechtbank van Gent telt tien afdelingen. De eerste afdeling houdt zitting in Gent en oefent rechtsmacht uit over het grondgebied van de kantons Deinze, Eeklo, de vijf Gentse kantons, Merelbeke en Zelzate. (6)
De arbeidsrechtbank van Gent was aanvankelijk gevestigd in het gebouw van de vroegere Handelsbank aan de Kalandeberg, dat vanaf 1969 een nieuwe bestemming als rechtbank kreeg. Eerst vestigden zich hier de rechtbank van koophandel en de jeugdrechtbank. Na de gerechtelijke hervorming van 1970 kwam ook de pas opgerichte arbeidsrechtbank naar de Kalandeberg. In 1980 verliet de jeugdrechtbank het gebouw. In 1997 volgde de rechtbank van koophandel en in 2007 uiteindelijk ook de arbeidsrechtbank, die naar het nieuw gerechtsgebouw aan de Opgeëistenlaan verhuisde.
De arbeidsrechtbank is bevoegd voor alle geschillen betreffende individuele arbeidsovereenkomsten en leerovereenkomsten, voor geschillen in verband met de toepassing van collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO's), voor aspecten van de arbeidswetgeving, voor geschillen inzake geweld en pesterijen, discriminatie of racisme op de werkvloer en voor het sociale zekersheidscontentieux. (7) Vanaf 1 september 2007 staat ze ook in voor de vorderingen betreffende collectieve schuldenregeling, wat voordien door de burgerlijke rechtbank werd behandeld. (8)
De vonnissen van de arbeidsrechtbank zijn vatbaar voor beroep bij het arbeidshof.
De arbeidsrechtbank bestaat uit verschillende kamers. Ten minste één daarvan, bevoegd voor de vorderingen inzake collectieve schuldenregeling, bestaat uit een beroepsrechter. De andere kamers worden voorgezeten door een beroepsrechter en bestaan daarnaast uit twee rechters in sociale zaken; dit zijn vertegenwoordigers van de organisaties van werkgevers, werknemers en zelfstandigen die door de Koning worden benoemd. (9)
Het openbaar ministerie bij de arbeidsrechtbank is het arbeidsauditoraat. Dit wordt geleid door een arbeidsauditeur, bijgestaan door verschillende substituten. Het arbeidsauditoraat brengt advies uit in alle zaken betreffende de sociale zekerheid (ziekte- en invaliditeitsverzekering, arbeidsongevallen) en stelt de strafvordering in voor inbreuken op het sociaal recht.
Het semi-dynamische archief van de arbeidsrechtbank Gent wordt bewaard in drie archieflokalen in de kelder van het gerechtsgebouw aan de Opgeëistenlaan. Het dynamisch archief berust op de griffie.
De mobiele archiefploeg van Justitie heeft in de maanden juni-oktober 2018 het archief ter plaatse geselecteerd en de te bewaren archiefbestanddelen waarvan de bewaartermijn verstreken was, geschoond, beschreven en verpakt in zuurvrij materiaal. Het archiefblok AR Gent 2018 is op 27 mei 2019 naar het Rijksarchief van Gent overgebracht.
Een aantal archiefbestanddelen vertoonden duidelijke sporen van waterschade en zelfs schimmelvorming ten gevolge van een waterlek in een van de archieflokalen. De documenten die te zwaar waren beschadigd (o.m. enkele vonnisboeken) zijn ter plaatse gebleven en apart gelegd zodat ze geen andere documenten kunnen aantasten. De bevoegde griffier en de dienst Facility van DG Rechterlijke Organisatie zijn van plan om een procedure ter ontsmetting op te starten.
Deze inventaris heeft betrekking op dat deel van het archief van de arbeidsrechtbank Gent waarvan de bewaartermijn in 2018 was verstreken en dat in aanmerking kwam voor permanente bewaring. In totaal omvat het archiefblok na verpakking 65 strekkende meter. Het bevat ook het archief van de opgeheven afdeling Eeklo (1970-1978). Geografisch heeft het archief betrekking op de voormalige gerechtelijke kantons Deinze, Eeklo, Gent 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7, Zelzate en Zomergem. De oudste documenten dateren van 1970, de recentste van 2008.
De voornaamste archiefreeksen in dit blok zijn: de algemene rol (Eeklo: 1972-1978; Gent: 1970-1993), de minuten van vonnissen (Eeklo: 1970-1978; Gent: 1970-1988) en de na selectie weerhouden dossiers van de algemene rol (Eeklo: 1974-1976; Gent: 1974-2007) en dossiers collectieve schuldenregeling (1999-2006).
Het archief werd geselecteerd volgens de Selectielijst voor de archieven van de rechterlijke macht van 1 augustus 2017. Van de dossiers van de algemene rol, de kort gedingen en collectieve schuldenregeling zijn enkel de dossiers van de maanden maart van de even jaren en oktober van de oneven jaren weerhouden. Bij nazicht bleek dat het merendeel van de geselecteerde dossiers van de algemene rol uitsluitend bewijsstukken van verzending en ontvangst en een kopie van het vonnis bevatten. Hierop is beslist om enkel de dossiers van enige omvang (>1 cm) te bewaren, na schoning. De vele enveloppes en bewijzen van aangetekende zending, die enkel in de (semi-)dynamische fase bewijskracht hebben, werden stelselmatig uit de te bewaren dossiers verwijderd. De dossiers van de algemene rol van de afdeling Eeklo van 1977 zijn integraal vernietigd omwille van de slechte materiële staat (vocht- en schimmelschade). In totaal zijn 830 strekkende meter dossiers van de algemene rol (1973-2007) en 77 strekkende meter dossiers collectieve schuldenregeling (1999-2007) vernietigd.
Dit archief is niet afgesloten. Op termijn zullen recentere archiefdocumenten van de arbeidsrechtbank in Gent naar het Rijksarchief worden overgebracht.
De ordening is gebaseerd op de indeling van de Selectielijst voor de archieven van de rechterlijke macht van 1 augustus 2017.
Voor raadpleging van documenten die jonger zijn dan 30 jaar is de toelating van de hoofdgriffier van de arbeidsrechtbank Gent of de afdelingsgriffier van de afdeling Gent vereist.
Alle niet-privacygevoelige documenten ouder dan 30 jaar zijn vrij raadpleegbaar.
Documenten die privacygevoelige informatie bevatten en ouder zijn dan 30 jaar kunnen enkel geraadpleegd worden mits toestemming van de Algemeen Rijksarchivaris of van zijn gemachtigde en de ondertekening van een onderzoeksverklaring.
Voor de reproductie van archiefdocumenten gelden de voorwaarden en tarieven van toepassing in het Rijksarchief.
Een aantal archiefbestanddelen vertonen duidelijke sporen van waterschade. Bij de betrokken archiefnummers werd in het opmerkingenveld melding gemaakt van de schade.
De archieven van de werkrechtersraden van Gent en Eeklo maken deel uit van de archiefblokken AR Gent 0000 (R5) en AR Gent 2004 (R541). Het blok AR Gent 0000 bevat daarnaast de reeks nijverheidsmodellen en -tekeningen, die tot 1974 zijn neergelegd bij de afdeling Gent van de arbeidsrechtbank Gent. (10) Het blok AR Gent 2004 (R541) bevat de geselecteerde dossiers van de algemene rol (1971-1973) van de Gentse afdeling.
CARNIER M., DE SMET S., LUYCKX T., Inventaris van het archief van de arbeidsrechtbank te Gent (1809-1974), Brussel, 2005.
DE SMET S., 'De archieven van de werkrechtsraden', in DERWAEL J. (red.)., Leveranciers en klanten. Valorisatie van het archiefaanbod voor bedrijfshistorisch onderzoek. Handelingen van de studiedag van vrijdag 7 oktober 2005 te Kortrijk, Brussel, 2006, p. 88-92 (Miscellanea Archivistica Studia, 167).
DE SMET S. en KERCKHOVE V., Inventaris van de archieven van de werkrechtersraden en de arbeidsrechtbanken in Oost- en West-Vlaanderen (1808-1978), Brussel, 2002.
NIEBES P.-J., Inventaires des archives du tribunal du travail de Charleroi (1970-1981 (1998)) et du tribunal du travail de Mons (1970-1986 (2007)), Brussel, 2018.
VELLE K., DROSSENS P., 'De rechterlijke macht', in VAN DEN EECKHOUT P., VANTEMSCHE G. (red.)., Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19e-21e eeuw. Derde herziene en uitgebreide uitgave. Volume I, Brussel, 2017, p. 697-728.
De werkzaamheden van de mobiele archiefploeg van justitie bij de arbeidsrechtbank van Gent liepen van juni tot oktober 2018. Tom Goethals en Luc Van Laere hebben ter plaatse de documenten geschoond, geselecteerd, beschreven, verpakt en geëtiketteerd. Paul Drossens begeleidde de werkzaamheden, stond in voor de controle van de beschrijvingen en de redactie van de inventaris.
Télécharger l'inventaire publié- Download de gepubliceerde inventaris
| 1 - 2 | Processen-verbaal van minnelijke schikking. 1971-1977. | ||||||||
| 1 | 1971-1972. | 1 deel | |||||||
| 2 | 1973-1977. | 1 deel | |||||||
| 3 | Processen-verbaal van terechtzittingen. 1971-1973. | 1 omslag | |||||||