Inventaris van het archief en de verzameling van Augusta Maes, (1515) 1899-2001

XML
PDF
Archive

Name: Archief en verzameling van Augusta Maes

Period: 1515 - 2001

Inventoried scope: 12 linear meters

Archive repository: National Archives of Belgium

Heading : Families and Persons

Inventory

Authors: M. Carnier

Year of publication: 2020

Code of the inventory: I 668

Archiefvormer

Naam

Augusta Maes

Geschiedenis

Joseph Maes geboren in Zoerle-Parwijs (1876-1930) trouwde in 1902 met Maria Catharina Van Oudenrode (1874-1945) uit Lier. Ze kregen vier kinderen: Stéphanie (1905-1982), Marie-Joseé (1907-??), August die maar een paar maanden zou leven (1910) en Augusta (18 oktober 1912). Joseph was de zoon van een dorpsarts, Auguste Maes. Hij studeerde rechten in Leuven en Luik en schreef zich in 1903 in bij de Brusselse balie. Als sociaalvoelende katholiek kwam hij in de entourage van de politicus Jules Renkin terecht en besloot om toe te treden tot de Congolese magistratuur. Hij kwam in 1907 in Boma aan en vervulde diverse functies in Boma en Leopoldstad, tot hij in 1908 benoemd werd bij de rechtbank van Eerste Aanleg van Coquilhatstad. In 1912 verhuisde hij naar het Hof van Beroep in Boma. Op 1 augustus 1921 werd hij er voorzitter van en toen enige tijd later het Hof van Beroep van Boma naar Leopoldstad werd overgeplaatst, werd Maes de hoogste magistraat in de kolonie. Hij overleed in Leopoldstad op 17 januari 1930.
Zijn gezin reisde niet mee naar Congo en vestigde zich aanvankelijk in Heist-op-den-Berg en later in Villers-la-Ville. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleven moeder en dochters in Oxford. Augusta volgde haar middelbaar onderwijs bij de Dames de Marie in Ukkel. In 1945 overleed haar moeder. Vanaf 1955 woonde Augusta in Oudergem, in het Rood klooster, met name in het Molenaarshuis, de vroegere woning van de kunstschilder Alfred Bastien.
Augusta Maes werkte heel haar beroepsleven voor de Nationale Bank. Ze begon er haar loopbaan op 1 augustus 1934. Zij had na haar middelbare school ook twee jaar hoger onderwijs genoten, maar het is onduidelijk wat dit was. Vanaf 1945 was ze op de Bank verantwoordelijk voor het personeelsblad en werd er geleidelijk aan het vaste aanspreekpunt voor de culturele werking. Ze beheerde onder meer op een wetenschappelijke manier de historische collecties en organiseerde tentoonstellingen. Zij ging met pensioen op 18 oktober 1972 maar werd nadien (1974-75) voor enkele maanden onder contract genomen om mee te helpen schrijven aan het tweede deel van de geschiedenis van de Bank, onder leiding van de professoren Tavernier en Van Der Wee.
Haar woonst in het Rood klooster was voor haar de aanleiding om historisch onderzoek te doen naar het klooster, naar de congregatie van Windesheim in het algemeen en naar het Zoniënwoud dat aan haar voordeur begon. Ze was zeer actief in het culturele leven van de gemeente Oudergem en de gemeente deed dan ook verschillende keren beroep op haar om mee te werken aan tentoonstellingen over de geschiedenis van de gemeente.
Augusta Maes overleed op 4 april 2001.

Archief

Juffrouw Maes legateerde haar archief, haar verzameling en haar boeken aan het Rijksarchief. De jarenlange vriendschap met de toenmalige Algemeen Rijksarchivaris Ernest Persoons is daar niet vreemd aan. De collectie en zelfs een deel van de inboedel kwamen na haar dood in 2001 in het Algemeen Rijksarchief aan.

Inhoud

Het gaat hier om het archief, documentatie en een verzameling van een particulier persoon. Augusta Maes was volledig vrij om te bewaren wat ze wou. Ze hield enkel zaken bij in functie van haar interesses. Zo bewaarde ze bijvoorbeeld enkel de wenskaarten met een afbeelding op die haar interesseerde. Van wie de wenskaart kwam, deed er veel minder toe. Dit heeft tot gevolg dat haar archief lacuneus is, en dat er essentiële gegevens over haar en haar familie ontbreken. Via het archief is bijvoorbeeld niet te achterhalen welke studies ze na de humaniora had gedaan en welke bezigheden haar zussen hadden. Briefwisseling werd dan weer enkel bewaard als het over haar specifieke interesses ging of als het als kladblad voor notities overgeleverd bleef. Haar interessevelden waren haar huis, het Rood klooster, Oudergem, het Zoniënwoud en haar poezen. Persoonlijke, meer intieme zaken zijn bijna volledig verdwenen. Als laatst gestorven familielid was ze ook de erfgenaam van haar twee zussen, maar er zijn weinig stukken die we echt met zekerheid kunnen identificeren als komend uit hun inboedel.


Taal en schrift van de documenten
Het grootste deel van het bestand is in het Frans, een aantal stukken zijn in het Nederlands, sporadisch ook in Engels of het Latijn. Twee stukken zijn in het Chinees.

Voorwaarden voor de raadpleging

Het bestand is volledig vrij consulteerbaar, met uitzondering van een paar privacygevoelige documenten. De kunstcollectie is alleen raadpleegbaar na toestemming en op afspraak.

Voorwaarden voor de reproductie

Stukken kunnen geproduceerd worden volgens de voorwaarden en tarieven die binnen het Rijksarchief van toepassing zijn. Voor een aantal stukken moet er ook rekening gehouden worden met auteursrechten.

Fysieke kenmerken en technische vereisten

Een aantal stukken kunnen gezien hun vorm niet in de leeszaal geconsulteerd worden. Dit wordt via het beheers- en opvraagsysteem SAM geregeld. Meer uitleg hierover zal het leeszaalpersoneel u graag verschaffen.

Aanwijzingen voor het gebruik

Het archief en de verzameling van Augusta Maes zijn vooral interessant voor het onderzoek naar het Rood Klooster, het klooster en de gebouwen van Hertoginnendal, Oudergem en Watermaal-Bosvoorde, het Zoniënwoud en de schilders die in Oudergem en in het bijzonder in het Rood Klooster actief waren.

Beschrijvingsbeheer

Kathleen Devolder maakte bij de overdracht in 2001 een summiere lijst van de collectie. De inventarisatie werd door Marc Carnier in 2009 opgestart en werd in 2013 afgerond.


Télécharger l'inventaire publié- Download de gepubliceerde inventaris
1Tekening van Maria Catharina van Oudenrode door G. Van Oudenrode 1900.1 stuk
2Diploma van Joseph Maes vanwege de Leuvense universiteit van 'licencié du dégré supérieur en sciences commerciales et consulaires'. 1901.1 stuk
3Trouwboekje van Joseph Maes en Maria Catharina Van Oudenrode. 1902.1 deel
4"Mijnheer J. Maes. Voorzitter van de Werkmanskring St. Joseph. Helmet". 1906.1 foto
5Familiefoto's. 1899-1900, 1906-1908, 1910, 1913, 1915, z.d.1 pak
6Foto' s van de familie afkomstig uit een album van Engelse vrienden. 1919, 1925, 1929.1 omslag
7Foto's van Joseph Maes in Kongo. 1923-1930.1 omslag
8Foto's van het sterfbed en graf van Joseph Maes en krantenknipsels over zijn overlijden. 1930.1 omslag
9Stukken in verband het monument voor hem opgericht. z.d.1 omslag en 1 voorwerp
10Exemplaar van 'Journal des tribunaux d'Outre-Mer' met levensbeschrijving van Joseph Maes. 1952.1 stuk
11Eretekens. z.d.5 voorwerpen