Name: WO 1. Verzameling oorlogsdagboeken en -verslagen - Archives de la Guerre. Collections des mémoires de guerre et manuscrits divers (journaux, mémoires, souvenirs).
Period: 1914 - 1935
Inventoried scope: 1,6 linear meters
Archive repository: National Archives of Belgium
Heading : Collections
Authors: H. Vanden Bosch
Year of publication: 2011
Code of the inventory: I 507
Verzameling oorlogsdagboeken en -verslagen van de Commissie voor de Oorlogsarchieven / Collection des mémoires de guerre de la Commission des Archives de Guerre.
De Commissie voor de Oorlogsarchieven deed grote inspanningen om ook zoveel mogelijk egodocumenten over de Eerste Wereldoorlog te verzamelen. De dagboeken en verslagen werden indertijd opgenomen in een aparte verzameling. Verscheidene provinciale comités organiseerden enquêtes onder de gemeentelijke hoofdonderwijzers en/of vroegen aan de gemeentebesturen een verslag van de oorlogsgebeurtenissen op te sturen.
In de periode 1920-1940 gaven diverse gulle schenkers hun dagboeken en verslagen in bewaring aan de Commissie voor de Oorlogsarchieven. Een precieze opsomming van alle data zou ons te ver leiden. Daarom werden de datum van verwerving en het E-nummer (indien deze achterhaald werden) steeds in toelichting vermeld na de beschrijving (zie inventaris). In februari 2007 schonk Jacques Lust de dag- en brievenboeken van de Belgische krijgsgevangene Clément Vanderhulst, die hij op een brocante op te kop getikt had, aan het Algemeen Rijksarchief. Deze stukken werden tijdens de inventarisatiewerkzaamheden geïntegreerd in de verzameling.
Deze verzameling bevat tal van unieke egodocumenten. De meeste komen volgens onze bescheiden mening in aanmerking voor uitgave en/of bewerking. Enkele dagboeken werden reeds integraal uitgegeven. Dit wordt steeds vermeld in de toelichting bij de archief-beschrijvingen.
We opteerden ervoor om de verzameling op te delen in twee reeksen: oorlogsdagboeken en -verslagen enerzijds en gevangenis- en kampdagboeken anderzijds. De eerste reeks werd onderverdeeld per provincie omdat dit nuttig kan zijn voor de onderzoekers.
Alle nummers van het archiefbestand zijn vrij raadpleegbaar.
Voor de reproductie van archiefstukken gelden de voorwaarden en tarieven van toepassing in het Rijksarchief.
Wanneer een dagboek reeds uitgegeven is, wordt dit gesignaleerd in de toelichting bij de archiefbeschrijvingen (zie inventaris). Van een aantal onuitgegeven manuscripten is tevens een dubbel exemplaar aanwezig in de oorlogsbibliotheek van het Rijksarchief. Dit wordt eveneens vermeld in de toelichting (G-nummers).
GELDHOF J., Oorlogsdagboeken over Ieper, 1e deel: de dagboeken Delaere, Delahaye en Duflou, Brugge, 1974.
GELDHOF J., Oorlogsdagboeken over Ieper.2e deel: de dagboeken Delaere, Van Nieuwenhove en Van Uxem en de verslagen van het comité provisoire en het comité définitif, Brugge, 1977.
GYSEL A., Zuster Margriete-Marie. Oorlogsdagboek van een Ieperse non, Gent, 2002.
Oorlogsdagboek van het Davidsfonds. Een en ander over de Duitschers in de omschrijving der afdeelingen 1914-1918, 2 delen, Brugge, z.d.
VERHELST K. en VAN LAERE R. De Eerste Wereldoorlog in Limburg. Verslagen, 2 dln, Hasselt, 1997.
De verouderde plaatsingslijst werd eind 2008 herwerkt door Hans Vanden Bosch. Het archief Clément Vanderhulst, voorheen een apart bestand, werd toen geïntegreerd in de verzameling.
Télécharger l'inventaire publié- Download de gepubliceerde inventaris
| Toelichting: in het Frans geschreven, 47 p. en eveneens bewaard in de oorlogsbibliotheek(G 15099). | 1 | Dagboek van dokter J. Godenne uit Mechelen. 28 juni 1914 - 15 september 1914. | |||||||
| Toelichting: in het Frans geschreven, 17 p. De school diende eerst als veldhospitaal en werd later vernield door Duits geschut. De zusters vluchtten naar Woodford Wells in Groot-Brittannië. De foto's waarvan sprake berusten in de iconografische collectie. | 2 | Verslag van de oorlogsgebeurtenissen in het OLV-instituut in Onze-Lieve-Vrouw-Waver opgesteld door overste Ignace van de Ursulinnen-normaalschool, bijhorende nota en brief van overste Ignace aan Henri Davignon. 1915-1919. | 3 stukken | ||||||
| Toelichting: in het Nederlands geschreven, 14 p. | 3 | Verslag van de oorlogsgebeurtenissen te Rumst opgesteld op bevel van het gemeentebestuur in juli 1919, staat van de veestapel tijdens de oorlog en brief aan de Commissie voor de Oorlogsarchieven. 1919-1920. | 3 stukken | ||||||
| Toelichting: in het Nederlands geschreven, 13 p. en 3 p. Baarle-Hertog, de Belgische enclave in Nederland, was als enige Antwerpse gemeente onbezet. Deelgemeente Zondereigen was wel bezet. | 4 | Verslag van de oorlogsgebeurtenissen te Baarle-Hertog opgesteld op bevel van burgemeester Van Gilsen en van de secretaris op 1 augustus 1920 en verslag van de oorlogsgebeurtenissen te Baarle-Hertog- Zondereigen en een brief aan de Commissie voor de Oorlogsarchieven. 1920. | 3 stukken | ||||||