Name: Hasseltse affiches uit de Eerste Wereldoorlog
Period: 1914-1919
Inventoried scope: 0,2 linear meters
Archive repository: State archives in Hasselt
Heading : Municipalities
Authors: N. Ceunen — R. Nijssen
Year of publication: 2012
Code of the inventory: 2500
Deze verzameling aanplakbrieven werd aan het Rijksarchief bezorgd samen met het negentiende eeuwse archief van het stadsbestuur van Hasselt. Mogelijk is de collectie tijdens de oorlog bijeengebracht door de stadssecretaris of één van zijn medewerkers.
De verzameling bevat affiches die aangeplakt werden in Hasselt net vóór, tijdens of kort na de Eerste Wereldoorlog. Zij bestrijken de periode 1914-1919. De eerste affiche in de collectie is gedateerd op 1 augustus 1914, net voor de inval van de Duitsers. De verzameling is onvolledig. Uit de eerste helft van 1915 bevat de verzameling slechts één affiche. Er is geen aanwijsbare reden waarom de affiches uit deze periode niet zijn bewaard gebleven. De laatste affiches dateren van eind 1919.
Bij gebrek aan andere communicatiemiddelen worden affiches gebruikt om nieuwe regels kenbaar te maken aan de bevolking. Nieuwe wetten en regels betreffende de voedselvoorziening beslaan het grootste deel van de collectie. Voor het basisvoedsel worden prijzen vastgelegd. Vooral voor broodgranen, meel, zemelen en tarwebrood worden de maximumprijzen op regelmatige basis meegedeeld aan de bevolking. Winkeliers worden verplicht om de prijs van de waren zichtbaar aan te plakken en worden bestraft indien ze woekerprijzen aanrekenen. De boeren worden verplicht om hun teeltoppervlakten, hun veestapel, het aantal slachtingen enz. aan te geven. Ook procedures omtrent de opeisingen van voedsel, het verkrijgen van zaaigoed, het transporteren van voedsel, de organisatie van de oogst worden via affiches bekend gemaakt. Ten tweede worden er regelmatig affiches aangeplakt waarop de Duitse bezetter meedeelt dat hij bepaalde goederen opeist van de lokale bevolking. Machines, wol, linnen, rubber, ijzer... (bijna) alles wat los zit wordt opgeëist. Ten derde gebruikt de Duitse bezetter de affiches soms ook om overtreders en de straffen die ze toebedeeld kregen, kenbaar te maken aan het grote publiek.
De gouverneur-generaal van België, de hoogste Duitse gezaghebber, vaardigt de meeste regels uit. Bij het begin van de oorlog nam von der Goltz deze functie voor zijn rekening. In december 1914 neemt von Bissing deze taak over. Na diens overlijden neemt von Falkenhausen het over in mei 1917. Af en toe zijn er plaatsvervangende gouverneur-generaals.
In elke provincie van het bezette België is een militaire gouverneur aangesteld. Voor Limburg is dit Keim en later Bromeis. Zij delen bijvoorbeeld via affiches de overtredingen en straffen mee die burgers krijgen bij het schenden van de regels. Voor het burgerlijk bestuur wordt een aparte gouverneur aangesteld. Deze vaardigt regels uit in verband met de voedselvoorziening, onderwijs, verkeer... Per arrondissement is er een Kreischef, of arrondissementsoverste, die regels uitvaardigt op niveau van het arrondissement. In deze verzameling zitten ook de affiches met richtlijnen die gelden voor het arrondissement Hasselt. Ten slotte vaardigt burgemeester Portmans, of zijn plaatsvervanger, Roelants, de regels uit die gelden voor de stad Hasselt.
Twee affiches komen maandelijks voor. Vanaf juli 1915 tot en met oktober 1918 wordt elke maand een affiche aangeplakt waarop de meldingsplichtige inwoners, dit zijn officieren of soldaten van het Belgisch leger, weerbare Belgen, leden van de burgerwacht of vijandelijke buitenlanders... van het arrondissement Hasselt wordt meegedeeld waar en wanneer ze zich moeten aanmelden. Deze laatste categorie zijn buitenlanders met een nationaliteit van het geallieerde kamp en daardoor vijand van de Duitse staat zijn. De burgemeester kondigt de plaats en het tijdstip af waarop de meldingsplichtige inwoners van de stad Hasselt zich moeten melden bij het Meldeamt.
Taal
Regels en wetten die via affiches verspreid worden en voor heel België gelden, zijn in de drie talen gedrukt. Affiches die enkel verspreid worden in de stad Hasselt of het arrondissement Hasselt, zijn enkel in het Nederlands of in het Nederlands en Duits gedrukt.
Op 1 mei 1916 worden provinciebesturen en gemeentebesturen verplicht om voor correspondentie en communicatie met het volk hun moedertaal, het Nederlands, te hanteren. Een aantal Limburgse gemeenten hierbij uitgezonderd. Bitsingen (Bassenge), Corswarem, Eben-Emael, Rukkelingen-aan-de-Jeker (Roclenge-sur-Geer), Ternaaien (Lanaye), Wauteringen (Otrange) en Wonck die toen nog bij Limburg hoorden, kregen hun correspondentie in het Frans omwille van het grote aandeel van Franssprekende in de gemeenten. Het waren faciliteitengemeenten avant la lettre.
In zeldzame gevallen wordt de affiche enkel in het Duits gedrukt. Bijvoorbeeld de affiches die de dienstplichtige inwoners van Oostenrijk-Hongarije en Bosnië-Herzegovina, verblijvend in het bezette België, oproept om hun diensplicht te vervullen.
In 1915 zijn er een aantal affiches met enkel de Duitse en Nederlandse tekst. De afmetingen en opmaak van de affiche doet echter vermoeden dat de Franse tekst van de affiche is afgeknipt.
De affiches werden chronologisch geordend volgens de datum die er op vermeld staat. Dit is de datum waarop het besluit in kwestie genomen werd. Achteraan werden een aantal affiches zonder datum opgenomen. Ondanks het feit dat deze affiches niet gedateerd zijn, kunnen we uit de inhoud afleiden dat de affiches dateren van de oorlogsperiode of van de nasleep van de oorlog.
De collectie is vrij raadpleegbaar in de leeszaal van het Rijksarchief van Hasselt. De raadpleging van documenten is onderworpen aan het leeszaalreglement van 19/09/2011. De meeste affiches kunnen in origineel geraadpleegd worden. Enkele exemplaren zijn omwille van hun slechtere staat aan raadpleging onttrokken. Zij kunnen digitaal geraadpleegd worden.
Voor reproductie zijn de regels voor reproductie van archiefbescheiden van het Rijksarchief van toepassing.
Een aantal affiches zijn in minder goede conditie. Vooral de grootste affiches, die jarenlang opgeplooid werden bewaard, zijn vaak gescheurd in de plooinaden. De meeste affiches zijn echter in vrij goede staat.
Naarmate de oorlog vordert wordt de kwaliteit van het papier ook slechter. Er is ook een opmerkelijk verschil in kwaliteit tussen de affiches die gemaakt worden door de Duitse bezetter en de affiches die het stadsbestuur van Hasselt laat drukken. Deze laatste zijn duidelijk van betere kwaliteit.
DUSAR G., 'De Limburgse pers van 1830 tot aan Wereldoorlog II', De tijdspiegel (1977, 32, 1/2)
VERHELST K., De Eerste Wereldoorlog in Limburg: Verslagen (Limburgse documenten 1.8), Hasselt, 1997.
VANDEWEYER L., 'Het activisme in Limburg tijdens de Eerste Wereldoorlog', Het oude land van Loon (1997, 76), 97-140 en 193-230.
MERTENS K., Limburg in de Eerste Wereldoorlog: de oorlogsdagboeken van Nicolaas Theelen, Balen, 2011.
De affiches werden in 2009 en 2010 beschreven door Rombout Nijssen. Nathalie Ceunen heeft de beschrijvingen geüniformiseerd en de inventaris aangevuld in de maanden oktober en november 2011.
Voor elke affiche worden haar aanvraagnummer, de talen waarin zij gedrukt werd, de instantie die het besluit op de affiche doet afkondigen en een samenvatting van de inhoud van het besluit gegeven.
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat in het Staatsblad gemeld wordt dat er geen reden voor ongerustheid is inzake de waarde van de Belgische bankbiljetten. | 1 | 1 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.Het hoofd van de burgerwacht, majoor L. Leynen, maakt bekend dat de leden van de burgerwacht zich in marche-tenue, en voorzien van reserveschoenen en -sokken, en eventueel van fiets of motorfiets, moeten verzamelen. | 2 | 1 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat cinemavoorstellingen die een bedreiging zouden kunnen inhouden voor de openbare orde, verboden zijn. | 3 | 3 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De plaatsvervangend burgemeester, J. Roelants, maakt bekend dat België in oorlog is met Duitsland. | 4 | 4 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Frans, Nederlands.Koning Albert meldt de soldaten dat hij de leiding van het leger op zich neemt. | 5 | 5 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat in de provincie Limburg de staat van beleg is uitgeroepen. | 6 | 5 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat het verboden is voor automobilisten, motorrijders en wielrijders die niet tot het Rode Kruis of het leger behoren, de troepen in veldtocht te volgen. | 7 | 5 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, roept de Hasselaren op zich te onthouden van vijandigheden tegen de Duitse troepen. | 8 | 5 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Frans, Nederlands.De auditeur-generaal, baron de Rutte, meldt dat België in staat van oorlog is, en dat in alle provincies de staat van beleg geldt. Hij waarschuwt het publiek ervoor niet zonder ernstige aanwijzingen anderen van spionage te beschuldigen en het recht niet in eigen handen te nemen. | 9 | 6 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Frans, Nederlands.De provinciecommandant van Limburg, de Schepper, maakt bekend dat daden van spionage berecht worden door de krijgsraden. | 10 | 6 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De gouverneur van Limburg, baron de Pitteurs Hiegaerts, maakt bekend dat België in staat van oorlog is, dat al de provincies in staat van beleg zijn en dat de krijgsraden zetelen en bevoegd zijn voor zaken in verband met spionage. | 11 | 6 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De gouverneur van Limburg, baron de Pitteurs-Hiegaerts, maakt de proclamatie van de minister van oorlog bekend inzake de berechting van verdachten van spionage door de krijgsraad van Antwerpen. | 12 | 8 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De gouverneur van Limburg, baron de Pitteurs-Hiegaerts, herinnert er aan dat burgers niet aan de krijgsverrichtingen mogen deelnemen, en dat de militairen de rechten van de burgers niet mogen schenden. | 13 | 9 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Frans, Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat burgers niet aan de krijgsverrichtingen mogen deelnemen, geen wapens mogen dragen, en dat zij recht hebben op bescherming volgens de Conventie van Den Haag. | 14 | 9 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Frans, Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, herinnert aan het verbod om wapens te dragen, in het bijzonder revolvers. | 15 | 10 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, verordent een samenscholingsverbod van meer dan vijf personen, en de verplichte sluiting van de herbergen vanaf 10 uur 's avonds. | 16 | 10 augustus 1914, | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, herinnert er aan dat het verboden is de vensters te openen bij het doortrekken van Duitse troepen. | 17 | 12 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.Koninklijk Besluit betreffende de vaststelling van de prijs van de eetwaren voor de duur van de oorlog. | 18 | 14 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, stelt het sluitingsuur van herbergen vast op 7 uur 's avonds tot 5 uur 's morgens, besluit dat vensters en deuren van huizen gesloten moeten blijven van 8 uur 's avonds tot 5 uur 's morgens, en stelt een uitgaansverbod in van 8 uur 's avonds tot 5 uur 's morgens. | 19 | 14 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, besluit dat het verplichte sluitingsuur en het uitgaansverbod gelden voor de duur van de bezetting van de stad door de Duitse troepen. | 20 | 15 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat de Duitse militaire overheid dagelijks vijf gijzelaars eist, en beveelt de inwoners zich te onthouden van acties tegen Duitse soldaten. | 21 | 15 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, beveelt de inwoners zich te onthouden van acties tegen Duitse soldaten, maakt bekend dat de Duitse militaire overheid dreigt een derde van de mannen te doden indien er op Duitse soldaten geschoten zou worden, en herinnert aan het samenscholingsverbod. | 22 | 17 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat het verboden is de Duitse telefoonverbindingen te beschadigen of te hinderen, en dat overtreders onmiddellijk doodgeschoten worden. | 23 | 19 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt op bevel van de Duitse militaire overheid bekend dat het verboden is nog alcohol te schenken of te verkopen. | 24 | 20 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat de Duitse militaire overheid verordent dat eenieder die wapens bezit, die nog dezelfde dag moet inleveren aan het spoorwegstation, en dat het lossen van een schot met de dood bestraft wordt. | 25 | 22 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt op bevel van de Duitse militaire overheid bekend dat inwoners die nog wapens of springstoffen bezitten, die nog dezelfde dag tussen 5 en 6 uur in het stadhuis moeten inleveren, en dat de volgende dag huiszoekingen gedaan zullen worden. | 26 | 24 augustus 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal roept de bevolking op zich neer te leggen bij het Duitse militaire overwicht, en zich te schikken naar de regels die hij zal uitvaardigen. | 27 | (september) 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, maakt bekend dat beschadigingen toegebracht aan telegraaf, telefoon of spoorwegen, blootstellen aan straffen door de Krijgsraden, en dat - indien de daders niet gevonden worden - de gemeente aan strenge maatregelen onderworpen zal worden. | 28 | (september) 1914 | 1 affiche | ||||||
| Frans, Duits, Nederlands.Commandant majoor Boden maakt bekend dat de burgemeester van Brussel de Duitse commandanten meedeelde dat de Franse regering de Belgische regering niet in het offensief kan steunen. | 29 | 1 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De voorzitter van het bureel voor weldadigheid, Cl. Vanstraelen, en bestuurder L. Van Den Berck, roepen namens het Comiteit van de Werkbeurs, de patroons, de landbouwers en de particulieren die werklieden werk kunnen aanbieden, op om dat bij de werkbeurs bekend te maken. | 30 | 2 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Duits, Frans.Commandant majoor Boden maakt bekend dat hij en het 14de mobiele etappecommandement van het 1ste leger Hasselt verlaten, en dat hij de inwoners dankt voor hun gedrag tijdens zijn aanwezigheid. | 31 | 3 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, roept de inwoners op kalm te blijven nadat de Duitse troepen de stad verlaten hebben, en meldt dat de Duitse bevelhebber gedreigd heeft de stad af te branden indien er ook maar één schot gelost zou worden. | 32 | 3 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De arrondissementscommissaris, Claes, meldt op bevel van de Duitse militaire overheid, dat de burgemeesters en schepenen met hun leven en hun eigendom garant staan voor de veiligheid van Duitse soldaten en Duitse burgers in hun gemeente. | 33 | 5 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, maakt op bevel van de Duitse militaire overheid bekend dat de gendarmerie in Hasselt mogelijk afgebrand zal worden, als wraak voor de gebeurtenissen in Heppen op 4 september. Hij herinnert aan het verbod op samenscholingen van meer dan drie personen, aan het verbod om op de vlucht te slaan voor Duitse troepen, en maant aan tot kalmte. | 34 | 8 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, herinnert er aan dat cafés en restaurants gesloten moeten zijn om 7 uur 's avonds, dat de verkoop van alcohol verboden is, dat er een uitgaansverbod is vanaf 8 uur 's avonds, dat deuren en vensters vanaf 8 uur 's avonds gesloten moeten zijn, en dat men niet op de vlucht mag slaan bij het naderen van Duitse troepen. | 35 | 13 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt op bevel van de Duitse militaire overheid bekend dat de vragen voor vergoeding van schade aangericht door Duitse soldaten in Hasselt , onderzocht zullen worden door onderzoeksrechter Bamps en vrederechter De Thibault. | 36 | 24 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, von der Goltz, maakt bekend dat de steden en gemeenten op wiens grondgebied Duitse konvooien of patrouilles overvallen worden, gestraft zullen worden. | 37 | 25 september 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De dienstdoende burgemeester, R. Duvivier, maakt bekend dat personen waarvan de woningen buiten het door Duitse militairen bewaakte gebied liggen, in het stadhuis een vrijgeleidebrief kunnen afhalen. | 38 | 3 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De dienstdoende burgemeester, J. Roelants, maakt bekend dat in de nacht van 9 op 10 oktober met stenen geworpen werd naar Duitse wachtposten, en dat er aan het station hout weggenomen is. Hij herinnert aan het uitgaansverbod vanaf 9 uur Duitse tijd, en wijst er op dat de Duitse militairen zullen optreden tegen overtreders. | 39 | 10 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De dienstdoende burgemeester, J. Roelants, maakt bekend dat de leden van de burgerwacht vrijgelaten zullen worden, op voorwaarde dat zij zich schikken naar de regels die hen door de Duitse overheid zullen opgelegd worden. Hij herinnert aan het samenscholingsverbod. | 40 | 11 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De dienstdoende burgemeester, J. Roelants, herinnert op bevel van de Duitse militaire overheid aan het reglement op het vegen van de straten, maakt bekend dat besmettelijke ziekten binnen de 24 uren bij het stadsbestuur gemeld moeten worden, en waarschuwt overtreders van het verbod op de verkoop van alcoholische dranken voor de straf die daar op vastgesteld is: het sluiten van de herberg in kwestie. | 41 | 15 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Duits, Frans.De dienstdoende burgemeester, J. Roelants, op bevel van de Duitse militaire overheid, maakt bekend dat putwater niet ongekookt gedronken mag worden, dat enkel leidingwater gebruikt mag worden om ijs te maken en om flessen te spoelen in de brouwerijen, en dat besmettelijke ziekten binnen de acht uren gemeld moeten worden bij de plaatscommandant. | 42 | 17 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De dienstdoende burgemeester, J. Roelants, maakt bekend dat de uit Duitsland teruggekeerde leden van de burgerwacht zich iedere week op het stadhuis moeten melden. | 43 | 21 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, von der Goltz, maakt bekend dat de spaartegoeden bij de Spaar- en Lijfrentekas door de Duitse administratie als particulier eigendom beschouwd worden en dus niet aangeslagen kunnen worden. | 44 | 21 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, von der Goltz, verordent dat de verordeningen van 3 augustus en 23 september 1914 betreffende de banktegoeden van kracht blijven tot 30 november 1914. | 45 | 21 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands, Frans.De burgemeester, F. Portmans, herinnert er aan dat de Duitse mark in het betalingsverkeer aanvaard moet worden aan de waarde van 1,25 Belgische frank. | 46 | 23 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederland, Duits, Frans.De burgemeester, F. Portmans, maakt op bevel van de Duitse militaire overheid bekend dat de ruimers van beerputten in het stadhuis een paspoort moeten afhalen om tussen 11 uur 's avonds en 5 's morgens in en uit de stad te kunnen, dat de bewoners van de omgeving van het schietveld van Kiewit tijdens de schietoefeningen uit de vuurlinie moeten blijven, en dat de maximale prijs voor de boter vastgesteld is op 3 Belgische frank per kilogram. | 47 | 28 oktober 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands.De militaire gouverneur van Limburg, Keim, maakt bekend dat hij zijn ambt opneemt, en schetst zijn voornaamste aandachtspunten. | 48 | 1 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, von der Goltz, verordent het verbod op betalingen aan schuldeisers in Groot-Brittannië en Frankrijk of in de koloniën van deze landen. | 49 | 3 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands.De militaire gouverneur van Limburg, Keim, verbiedt het verspreiden van geallieerde propaganda, en verbiedt de jonge mannen het land te verlaten om dienst te nemen in het Belgische leger. | 50 | 6 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, van der Goltz, maakt bekend dat het Gouvernement-Generaal de in België gangbare belastingen, rechten en accijnzen zal heffen, om met de opbrengst daarvan de administratie van het bezette gebied te betalen. | 51 | 12 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.Het college van burgemeester en schepenen maakt bekend dat de gemeenteraad een commissie heeft ingesteld, belast met het opstellen van een overzicht van de opeisingen door de Duitse militaire overheid in Hasselt, en verzoekt belanghebbenden aan deze commissie bekend te maken wat bij hen werd opgeëist. | 52 | 12 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De burgerlijke gouverneur van Limburg, Bazille, maakt bekend dat meel, tarwe, rogge en aardappelen niet uit de provincie gevoerd mogen worden, en maakt de maximumprijzen van deze producten en de regels voor de handel bekend. | 53 | 13 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De voorzitter van het Duits burgerlijk bestuur van de provincie Limburg, Bazille, verordent maatregelen inzake de registratie van besmettelijke ziekten en tegen de verspreiding ervan. | 54 | 16 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, von der Goltz, verordent dat het Duitse Rijk, Oostenrijk- Hongarije en Turkije in bezet België niet gelden als vijandelijke mogendheden, en dat het tegenhouden van arbeiders die voor Duitse overheden willen werken, met gevangenis bestraft wordt. | 55 | 19 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, von der Goltz, verordent dat huurders die tengevolge van oorlogsomstandigheden geen gebruik konden maken van het gehuurde, vrijgesteld zijn van de betaling van huurgeld voor die periode, en dat de vrederechters bevoegd zijn voor geschillen ter zake. | 56 | 20 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Frans, Nederlands.De gouverneur-generaal, von der Goltz, verordent dat de verordeningen van 3 augustus en 23 september 1914 betreffende de banktegoeden, van kracht blijven tot 31 december 1914. | 57 | 20 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De militaire gouverneur van Limburg, Keim, maakt de voorschriften bekend inzake het reizen en het gebruik van identiteitskaarten, reispassen en verlofkaarten. | 58 | 20 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, waarschuwt op vraag van de Duitse militaire overheid de inwoners voor de gevolgen van het besmeuren of verscheuren van Duitse aanplakbrieven. | 59 | 20 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De voorzitter van het Duits burgerlijk bestuur van de provincie Limburg, Bazille, beveelt dat Duits geld in de handel aanvaard moet worden aan de koers van 1 mark voor 1,25 Belgische frank. | 60 | 22 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands.Het bestuur van het keizerlijk Duits Post - en Telegraafbeheer in België, maakt bekend dat vanaf 25 november de postdienst in Hasselt, Tongeren en Maaseik weer ingericht is en dat deze postdienst geleidelijk uitgebreid zal worden. | 61 | 25 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De militaire gouverneur van Limburg, Keim, maakt bekend dat het krijgsgerecht te Hasselt op 25 november 1914 Jozef Blasius Senden, priester en schoolopzichter in Sint-Truiden, wegens belediging van het Duitse leger veroordeeld heeft tot drie maanden gevangenis en het betalen van de gerechtskosten. | 62 | 26 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, herinnert op verzoek van de Duitse militaire overheid de inwoners er aan dat de uitvoer van paarden, vee en levensmiddelen verboden is, dat het verboden is likeur of jenever te verkopen, dat prentkaarten met voorstellingen van in de oorlog verwoeste plaatsen niet mogen vertoond of verkocht worden, dat het zitten op hondenkarren verboden is, en dat bezit van wapens verboden is. | 63 | 26 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, maakt op verzoek van de Duitse militaire overheid bekend dat auto's in het verkeer voorrang hebben op andere weggebruikers, dat voertuigen bij duisternis aan de voor- en achterzijde verlicht moeten zijn, en herinnert aan het verbod op het bezit van wapens, die overigens nog op 1 december ingeleverd kunnen worden in het stadhuis. | 64 | 29 november 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De Keizerlijke arrondissementsoverste in Hasselt, Fritsche, maakt bekend dat het verboden is de spoorweg elders dan op de voorziene oversteekplaatsen te betreden, en dat op overtreders geschoten zal worden. ; N.B. twee exemplaren, één in rode inkt en een variant in zwarte inkt | 65 | december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.Von Bissing, generaal bij de cavalerie, maakt bekend dat hij door de keizer tot gouverneur-generaal van België is aangesteld, en dat hij die functie op 3 december heeft opgenomen. | 66 | 3 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, von Bissing, verordent de opheffing van de wet van 4 augustus 1914 inzake de overdracht van ambtsbevoegdheden in geval van vijandelijke inval. | 67 | 3 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De voorzitter van het Duits Burgerlijk Bestuur van de provincie Limburg, Bazille, vaardigt een verordening op het wegverkeer uit met de verkeersregels. | 68 | 5 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De militaire gouverneur van Limburg, Keim, maakt de veroordelingen bekend die op 30 november en 5 december door het Krijgsgerechtshof werden uitgesproken wegens poging om Duitse soldaten te overtuigen om te deserteren en wegens pogingen om naar Nederland te vluchten. | 69 | 8 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, maakt op bevel van de Duitse militaire overheid bekend dat er begonnen moet worden met het dorsen van het graan. | 70 | 8 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, von Bissing, kondigt de wet op arbeid van vrouwen en kinderen af. | 71 | 15 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, maakt bekend dat wie zijn motorfiets wil verkopen, die kan aanbieden bij het automagazijn van het Krijgsgouvernement in Hasselt. | 72 | 17 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, von Bissing, verordent een uitbreiding van de toepassing van de verordening op het vervoer van grondstoffen voor de oorlogsindustrie met nieuwe grondstoffen. | 73 | 20 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, von Bissing, verordent dat de Société Générale de Belgique als enige organisatie in België bankbiljetten mag uitgeven, en maakt bekend waarom hij deze bevoegdheid aan de Nationale Bank ontneemt. | 74 | 22 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, von Bissing, herinnert aan de regels voor het gebruik van de telegraaf en voor het houden van duiven. | 75 | 22 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De burgemeester, F. Portmans, maakt op bevel van de Duitse militaire overheid bekend dat haver niet buiten de provincie uitgevoerd mag worden. | 76 | 22 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, von Bissing, verordent dat de belastingen voor 1914 in 1915 geïnd zullen worden volgens de gebruikelijke wetten en tarieven. | 77 | 23 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands.De gouverneur-generaal, von Bissing, verordent een verbod om paarden en runderen die voor de kweek geschikt zijn van de telers af te nemen. | 78 | 26 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Duits, Nederlands, Frans.De gouverneur-generaal, von Bissing, verbiedt de uitvoer van voedingsmiddelen uit België. | 79 | 27 december 1914 | 1 affiche | ||||||
| Nederlands.De politiecommissaris, G. Ghysdael, roept de inwoners van Hasselt die inlichtingen kunnen verstrekken over de diefstal van 300 meter telefoondraad, op om zich te melden. | 80 | 31 december 1914 | 1 affiche | ||||||